Σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες, 80% έως 90% του πληθυσμού, πίνει καφέ κάθε μέρα. Το γεγονός αυτό καθιστά την καφεΐνη, την πρώτη σε συχνότητα, χημική ουσία που καταναλώνεται παγκοσμίως.
Τα συστατικά που περιέχονται στον καφέ ξεπερνούν τις 2000! Τα σημαντικότερα από ποσοτικής πλευράς είναι οι υδατάνθρακες, τα λιπίδια, οι πρωτείνες, διάφορα οξέα και μεταλλικά άλατα, καθώς και η καφείνη. Η καφείνη είναι η ουσία στην οποία οφείλεται κυρίως η επίδραση του καφέ στον ανθρώπινο οργανισμό.
Είναι γεγονός ότι πολλά έχουν ειπωθεί για την κατανάλωση καφέ. Έχουν γίνει αναρίθμητες μελέτες οι οποίες πολύ συχνά έχουν καταλήξει σε διαφορετικά αποτελέσματα πότε υπερ και πότε κατά της κατανάλωσης καφέ. Αυτή η διαφοροποίηση εξαρτάται από το εκάστοτε συστατικό που μελετάται και φυσικά από την ηλικία των ατόμων που συμμετέχουν στις έρευνες, την ημερήσια πρόσληψη καφέ, την ταυτόχρονη λήψη οινοπνευματωδών, φαρμάκων καθώς και τη χρήση καπνού.
Οι επιδράσεις της καφείνης στον ανθρώπινο οργανισμό
Η καφείνη επηρεάζει τον εγκέφαλο και είναι στην ουσία διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος. Σε λογικές ποσότητες, αυξάνει την εγρήγορση και βελτιώνει την πνευματική απόδοση. Επιπλέον μπορεί να ανακουφίσει για σύντομο όμως χρονικό διάστημα από την υπνηλία. Ακόμη, η καφείνη έχει διουρητική δράση. Τέλος, η καφείνη μπορεί να προκαλέσει θερμογένεση δηλαδή, απώλεια θερμότητας από τον οργανισμό (η οποία είναι μία μορφή ενέργειας) και γι αυτό και αυξάνει τις ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού (δηλαδή το μεταβολισμό!). Λόγω της τελευταίας δράσης της έχει χρησιμοποιηθεί σε διάφορα σκευάσματα αδυνατίσματος.
Η κατανάλωση του καφέ παχαίνει;
Ο καφές σαν ρόφημα από μονος του ΔΕΝ έχει θερμίδες. Θερμίδες μπορεί να πάρει κανείς εάν προσθέσει ζάχαρη, γάλα, σαντιγί, σιρόπι με διάφορες γεύσεις ή παγωτό.
| ΕΙΔΟΣ ΚΑΦΕ | ΘΕΡΜΙΔΕΣ |
| Ελληνικός σκέτος | 0 |
| Στιγμιαίος (Νες και φραπέ) σκέτος | 0 |
| Γαλλικός σκέτος | 0 |
| Espresso | 0 |
| Cappuccino με αφρόγαλα | 160 |
| Cappuccino με σαντιγί | 333 |
| Freddo espresso | 100 |
| Freddo cappuccino | 160 |
| Freddoccino espresso | 330 |
| Mochaccino espresso | 400 |
| Καφές με αλκοόλ | Περίπου 400 |
Υπάρχουν κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία λόγω κατανάλωσης καφέ?
Η αλήθεια είναι ότι σε υψηλές δόσεις μπορεί να επιφέρει διάφορες παρενέργειες στον ανθρώπινο οργανισμό οι οποίες όμως έχουν ως κοινό παρονομαστή την υπερβολική κατανάλωση
14 αρνητικές επιδράσεις της καφεΐνης στον ανθρώπινο οργανισμό
1) Σε υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση λόγω της διουρητικής δράσης της.
2) Σε υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει παροδικά αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
3) Σε υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα και ανησυχία.
4) Σε υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο.
5) Σε υψηλές δόσεις προκαλεί απώλεια ασβεστίου από τα οστά στα ούρα.
6) Η υψηλή κατανάλωση καφεΐνης έχει συσχετισθεί με κατάθλιψη.
7) Σε υπερβολική κατανάλωση μπορεί να προκαλέσει διαταραχές εμμήνου ρήσεως.
8) Η καφεΐνη μπορεί να επηρεάσει τα συμπτώματα ασθενών με ψυχολογικές παθήσεις. Αυξάνει τα αισθήματα πανικού, άγχους και ανησυχίας.
9) Σε μεγαδόσεις (άνω των 75 φλ/ ημέρα), μπορεί να προκληθεί δηλητηρίαση γνωστή ως καφεϊνισμός που μπορεί να οδηγήσει σε θανατηφόρο κώμα.
10) Σε άτομα με γαστρεντερολογικά προβλήματα (γαστροοισογαγική παλινδρόμηση, γαστρίτιδα κτλ) η κατανάλωση καφέ μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.
11) Η καφεΐνη αλληλεπιδρά με διάφορα φάρμακα και επηρεάζει την απορρόφηση τους.
12) Η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας του νεογνού αμέσως μετά τη γέννηση
13) Σε υψηλές δόσεις κατά το θηλασμό μπορεί να παρουσιαστεί εκνευρισμός και αϋπνία στο νεογνό.
14) Η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να προκαλέσει αύξηση σακχάρου και χοληστερόλης σε παχύσαρκα και διαβητικά άτομα
Πόση καφείνη μπορούμε τελικά να καταναλώσουμε την ημέρα?
Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν χρειάζεται την καφεΐνη στη δίαιτά του. Επιπλέον η ευαισθησία του κάθε ατόμου στην καφεΐνη είναι διαφορετική. Αυτό σημαίνει ότι για τον καθένα είναι διαφορετική η ποσότητα που χρειάζεται για να προκαλέσει θετικά αποτελέσματα στην αρχή και στη συνέχεια να δημιουργήσει ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Ωστόσο, η μέτρια κατανάλωση καφέ δεν σχετίζεται με οποιονδήποτε κίνδυνο για την υγεία. Θεωρείται ότι 250 mg καφεΐνης ημερησίως είναι μια μέτρια ποσότητα για τον ανθρώπινο οργανισμό. Περισσότερα από 315 mg καφεΐνης ημερησίως θεωρούνται υπερβολική ποσότητα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί κανείς να καταναλώνει μέχρι 3 φλ καφέ την ημέρα. Στον κάτωθι πίνακα παρατίθενται οι ποσότητες της καφεΐνης που περιέχονται σε διάφορα ροφήματα.
| Ένα φλιτζάνι των πιο κάτω ροφημάτων περιέχει: |
|
Προσοχή χρειάζεται στην απότομη στέρηση της καφεΐνης διότι μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, όπως πονοκεφάλους, ζαλάδες, νύστα, ευερεθιστικότητα, ναυτία και εμετούς. Για τους λόγους αυτούς η απόσυρση της καφεΐνης θα πρέπει να γίνεται σταδιακά ωστέ να αποφεύγεται το σύνδρομο στέρησης.
Χριστίνα Δ. Μπαλαμώτη, MSc, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Συνεργάτης AthensTrainers®
